De gedroomde samenleving

Waarom zijn woorden de ene keer maar woorden en is het de an­dere keer cruciaal 'de dingen bij de naam te noemen'? Waarom is de vrijheid van meningsuiting heilig als het om het beledigen van mos­lims gaat, maar wordt die vrijheid beknot wanneer moslims beledigen? In dit boek gaat Willem Schinkel in op dergelijke para­doxen in het integratiediscours in Nederland. Hij maakt duidelijk waarom dit debat gekenmerkt wordt door sociale hypochondrie - een overdreven angst voor het uiteenvallen van het sociaal lichaam 'samenleving'. In het integratiediscours is een wensbeeld van 'de samenleving' aanwezig, dat het cultureel af­wijkende als 'buiten de samenleving' definieert. Dit wensbeeld doortrekt al het spreken over integratie, van de door Schinkel kritisch geanalyseerde integratiemarkt in de wetenschap tot het politieke spreken. Dat spreken kent zijn eigen censuur, die tegenwoordig bijvoorbeeld be­staat uit de kritiek op de politieke correctheid. Maar daarmee is sim­pelweg een nieuwe politieke correctheid geboren, die zich de reto­riek van het 'multi­culturealisme' aanmeet en voorbij alle multicultu­ralisme en poli­tieke correctheid nu de din­gen 'realistisch' bij de naam wil noemen. Schinkel maakt duidelijk dat al het spreken over integratie, van politiek 'links' tot 'rechts', de cruci­ale kenmerken van het integratiediscours overneemt. Alleen het be­lichten van de paradoxen binnen dat discours kan een kritische re­flectie erop bevorderen.

In dit boek herneemt Willem Schinkel zijn lucide diagnose van de 'integratie'problematiek zoals eerder uiteengezet in zijn even omvangrijke als spraakmakende studie Denken in een tijd van sociale hypochondrie. Net zo scherp en tegendraads van toon, en toegankelijk voor iedereen die zich afvraagt waar het heen moet met die 'integratie'.