Vijfhonderd meter namen

Wim de Wagt heeft een prachtig boek geschreven. Maar anders dan men zou denken, gaat het niet uitsluitend om het namenmonument, maar veel meer over de geschiedenis van het herdenken in Nederland. Dat is een aanvulling op veel boeken over de geschiedenis van de bezettingstijd. Zo kun je nog eens leren dat de regering in Londen weliswaar op de hoogte was van het lot van de Joden, maar dat een rapport door dezelfde regering in opdracht gegeven, niet geloofd werd. Zodoende zijn er ook nauwelijks afdoende maatregelen genomen, om de Joden te beschermen. Ook heeft Wilhelmina nauwelijks aandacht besteed aan de Joden in Nederland, in haar redevoeringen, ook premier Gerbrandy niet. Pijnlijk is het verhaal dat dezelfde mensen die nu in de woningen wonen die eerder Joods waren, gekant waren tegen het monument. Ze hebben alles gedaan om het tegen te houden. Het moest tenslotte op een groenstrook in de Weesper Straat. Hetzelfde ongemak proef je ook als het om andere monumenten gaat. Nederland is te laat en niet consequent. Of men het eens is met de mening van Libeskind, de architect, doet er niet zo veel toe. Feit is dat Nederland in het algemeen te weinig heeft gedaan om de Joden te beschermen. Wat ik nog mis in dit overigens waardevol boek, is een uiteenzetting over het feit dat zoveel Joden, die ondergedoken waren, door Nederlanders zijn verraden. Het fenomeen verraad is er een dat kenmerkend is voor de bevolking in een bezet land. Dat komt nauwelijks aan bod. Lees minder