Verschenen: Handboek traumatische rouw

Persisterende-rouwstoornis (PRS) officieel in de DSM-5-TR

Persisterende-rouwstoornis (PRS) is in de recente tekstrevisie van de DSM (DSM-5-TR) als stoornis opgenomen. Hiermee is een grote stap gezet in de erkenning van de ernstige en langdurige psychosociale klachten bij nabestaanden ten gevolge van het verlies van een dierbaar persoon. Hoewel nog veel onderzoek nodig is, wordt in de DSM-5-TR geconstateerd dat na een traumatisch verlies, zoals na suïcide of moord, het risico op PRS hoog is. Ook als de dierbare niet onder traumatische omstandigheden overlijdt, is het risico op PRS niet klein, namelijk ongeveer 10%.   

Handvatten voor behandelaars die evidencebased werken

Dit handboek inventariseert de bestaande evidentie rond de diagnostiek en behandeling van PRS, en schetst de behandeling van nabestaanden, die onder verschillende omstandigheden en ten gevolge van diverse oorzaken een dierbare verliezen. In deel I wordt na een korte historische schets de huidige definitie van traumatische rouw beschreven en komen ook de hieraan gekoppelde diagnostiek en behandelmodaliteiten aan de orde. In deel II komen voorbeelden van veelvoorkomend traumatisch verlies aan bod waarbij een verhoogd risico op traumatische rouw bestaat: suïcide, moord en doodslag, dodelijke verkeersongevallen, aanslagen, rampen en pandemieën, en vermissing. In deel III zijn hoofdstukken gewijd aan specifieke groepen nabestaanden: nabestaanden na vrijwillige levensbeëindiging (euthanasie), geüniformeerden en hulpdienstmedewerkers, vluchtelingen, kinderen, en ouderen. Het boek wordt afgesloten met deel IV: ‘Perspectieven’, een hoofdstuk over de neurobiologische aspecten van traumatische rouw, gevolgd door een slotbeschouwing met een agenda voor behandelaars en onderzoekers op dit gebied voor de komende jaren.  

Een geheel herziene druk

In deze herdruk is wetenschappelijk onderzoek tot medio 2023 verwerkt. Met name het onlinebehandelen is de afgelopen jaren toegenomen. Daarnaast is er een nieuw gedeelte toegevoegd over rouw na verlies door een pandemie. Hierin zijn de gevolgen van de COVID-19-epidemie verwerkt, waarin een verhoogd aantal overlijdens, gecombineerd met beperkte mogelijkheden tot afscheid, aanleiding gaf tot traumatische rouw.  

Over de redactie

Prof. dr. Jos de Keijser is bijzonder hoogleraar psychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij is hoofdopleider klinisch psycholoog-psychotherapeut van het Opleidingsinstituut PPO en universitair hoofddocent bij GMW/RuG. Daar doet hij onderzoek naar de psychische gezondheid van de nabestaanden na diverse doodsoorzaken en naar het effect van rouwtherapie.

Prof. dr. Paul Boelen is hoogleraar klinische psychologie bij de afdeling Klinische Psychologie van de Universiteit Utrecht. Hij is als onderzoeker verbonden aan ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum en als klinisch psycholoog-psychotherapeut aan ARQ Centrum’45.

Prof. dr. Geert Smid is psychiater en hoogleraar psychotrauma, verlies en rouw bij de Universiteit voor Humanistiek en ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum, psychotraumatherapeut Nederlandstalige Vereniging voor Psychotrauma (NtVP), supervisor Nederlandse Vereniging voor Psychotherapie (NVP) en plaatsvervangend opleider psychiatrie bij ARQ Centrum’45. In 2011 promoveerde hij op het proefschrift Deconstructie van uitgestelde posttraumatische stressstoornis (PTSS).  

De bijdragende auteurs zijn: 

Anouk van Berlo, Janneta Bos, Gerty Casteelen, Mariëtte van Denderen, Manik Djelantik, Maarten Eisma, Rebecca Gasser, Simon Groen, Sophie Hengst, Martha Hoofwijk, Jeannette Lely, Lonneke Lenferink, Anna Milius, Simone de la Rie, Lyanne Reitsma, Marianne Snijdewind, Mariken Spuij en Elise van Wageningen.