Zakboekje

‘Wenken voor een juiste houding in uiteenlopende levenssituaties’

Het Zakboekje van Epictetus bevat ‘wenken voor een juiste houding in uiteenlopende levenssituaties’. Ze zijn opgetekend door een van de leerlingen van deze wijsgeer uit de eerste eeuw na Christus.

Deze bundel van 53 adviezen is geschreven in een gemeenzame stijl die doet denken aan de taal van alledag. Epictetus betrekt namelijk zijn voorbeelden uit het dagelijkse leven en richt zich hierbijvaak tot een denkbeeldige toehoorder. De keuze lijkt niet willekeurig te zijn: het werkje beoogt wenken te geven voor de juiste houding in uiteenlopende, veel voorkomende levenssituaties. De raadgevingen worden ingeleid door een uiteenzetting over de basisprincipes voor het menselijk handelen en besloten met opmerkingen van algemeen-filosofische strekking. Maar het zijn vooral de praktische richtlijnen die ook voor de hedendaagse lezer hun waarde hebben behouden.

Wie was Epictetus?

Epictetus (Grieks: Ἐπίκτητος) was een Stoïcijns filosoof uit de 1e eeuw na Chr.; hij leefde van 50 tot ca. 130 na Chr. Samen met andere Romeinse filosofen als Seneca en Marcus Aurelius behoorde Epictetus tot de leidende figuren in de stoïsche filosofie in de eerste eeuwen na Christus. Hij werd als Griekse slaaf uit Hiërapolis (zuidwest-Anatolië) naar Rome gebracht, vrijgelaten en vervolgens verbannen. Na zijn vrijlating onderwees hij, aanvankelijk in Rome en later in Nikopolis (noordwest-Griekenland), de filosofie van de Stoa, in een door hem gestichte school.

Vertaling en toelichting: Hein van Dolen en Charles Hupperts