Nederlands
English_w35_h45_bg.png)
Beter worden in je vak
Systematische zelfreflectie voor professionals in de ggz
.png)
Zelfreflectie voor de ggz-professional
In Beter worden in je vak is zelfreflectie de mantra. Systematische zelfreflectie is in de geestelijke gezondheidszorg een nagenoeg onontgonnen terrein. Intervisies en patiëntbesprekingen verlopen vaak geïmproviseerd, anekdotisch en vrij associatief, met focus op wat er ‘mis’ is met de patiënt. Hafkenscheid bespreekt hoe systematische zelfreflectie de ggz‑professional helpt om zijn eigen doen en laten kritisch ter discussie te stellen.
Meet- en monitorinstrumenten voor systematische zelfreflectie
Systematische zelfreflectie is een activiteit die ondenkbaar is zonder meet- en monitorinstrumenten. Beter worden in je vak bevat instrumenten gebaseerd op de drie pijlers die de basis zijn van elke behandeling: (1) emotionele band en relatiedefinitie, (2) behandeldoelen en (3) behandeltaken. Het boek legt daarmee de focus op een weloverwogen en bewuste uitoefening van het vak.
Beter worden in je vak is voor iedere ggz-professional
De afgelopen 15 jaar heeft Hafkenscheid geëxperimenteerd met monitorinstrumenten die niet gebonden zijn aan bepaalde therapeutische richtingen. Hierdoor kunnen de instrumenten uit Beter worden in je vak toegepast worden door iedere ggz-professional, ongeacht het referentiekader van zijn of haar werk. De behandelaar wordt bij de hand genomen en in het zelfreflectieproces langs min of meer vaste routes geleid, zonder afbreuk te doen aan de creatieve of intuïtieve invulling van ggz-behandelingen.
De instrumenten kun je vinden op Beterwordeninjevak.nl. Om hier gebruik van te maken, heb je de code nodig die voor in het boek staat.
'Ik ben optimistisch dat het gedachtegoed in dit boek breed zijn weg zal vinden in de ggz. Het is een voedend antidotum in het toenemend schrale ggz-landschap.'
— Jim van Os, hoogleraar Psychiatrie
Inhoud
De ontdekking van het primaat van context in de marge van de evidence-based practice
Contextoptimalisatie als nieuwe manier van kijken en werken
1 Waarom dit boek?
Weerstand tegen systematische evaluatie
Voorbij de fragmentatie
Paradigma-overstijgende monitorinstrumenten
Opzet van dit boek
2 Een referentiekader-overstijgend hulpverleningsmodel
Inleiding
Gerandomiseerd vergelijkend effectonderzoek
Waarom de exclusieve omarming van rct's voorbarig is
De universele-factorenbenadering
Het contextuele model
Therapeut en patiënt
Vertrouwen, begrip en expertise
Waarachtige menselijke relatie, erbij horen en sociale verbinding
Creëren van verwachting door uitleg en een of andere vorm van behandeling
Taken/doelen, therapeutische acties en gezonde acties
Symptoomreductie en betere kwaliteit van leven
3 van Oppervlakte-monitoring naar Diepte-monitoring
Inleiding
De Verkorte Beoordelingslijst Therapiegesprek
Therapeut Tevredenheidschaal
Diepte-monitoring
4 Een interpersoonlijke benadering van therapeutische communicatie
Inleiding
Relatiedefinitie: de twee basisdimensies van de menselijke communicatie
Communicatiekanalen: manifest en latent
De formele kant van communicatiestijlen
Latente communicatie heeft het primaat
Congruentie en incongruentie
De interpersoonlijke cirkel
Complementaire interactiepatronen
Psychopathologie in termen van circulaire processen
Niet-complementaire interactiepatronen
5 Relatiedefinitie
Inleiding
De Beoordelingsschaal Beïnvloedingsboodschappen-Circumplex
Psychometrische validering
Interpersoonlijk Raster
Werkblad Beïnvloedingsboodschappen
Ego-posities en dramadriehoek
Dramadriehoek
Appendix 1 Alle items van de BBB-C
6 Behandeldoelen
Inleiding
Doelen voor de behandelovereenkomst*
Checklist Behandeldoelen
Hoe ‘SMART’ moeten behandeldoelen zijn?
Inventarisatie Gedragsteveel en Gedragstekorten*
Appendix 1 Doelen op maat
Appendix 2 Checklist Behandeldoelen
Appendix 3 Inventarisatie Gedragsteveel en Gedragstekorten
7 Behandeltaken
Inleiding
Algemene behandelthema’s*
Vragenlijst Invulling Therapiecontact*
Therapeutische Taken per Sessie
8 Microanalyse van het therapeutisch proces
Inleiding
Microanalyse Faciliterende Gespreksinterventies
Microanalyse Therapeutische Taken
Appendix 1 Microanalyse Faciliterende Gespreksinterventies
Appendix 2 Microanalyse Therapeutische Taken
9 Verantwoording
Inleiding
Ggz versus somatische geneeskunde
De beperkte betekenis van het concept objectiviteit in de ggz
Niet alleen professionals in de ggz zijn feilbare beoordelaars
De subjectiviteit van de professional in de ggz kan worden gesystematiseerd
De subjectiviteit van de professional in de ggz: onvermijdelijk en onmisbaar
Literatuur
Over de auteur
De pers over Beter worden in je vak
'Hafkenscheid beschrijft op heldere en overtuigende wijze waarom de therapeutische relatie de bron is van iedere psychische behandeling. Dit boek is daarom ook voor vaktherapeuten zeer relevant en inspirerend.' — Tijdschrift voor Vaktherapie
'Het lijkt goed meer aandacht te besteden aan systematische zelfevaluatie zoals Hafkenscheid die beschrijft. De werkzaamheid van de behandeling blijkt uit velerlei onderzoek is fundamenteel afhankelijk van een ‘waarachtige’, ‘oprechte’ of ‘authentieke’ relatie tussen hulpvrager- en verlener. Door te monitoren kan de eigen feilbaarheid en subjectiviteit in het behandelproces worden onderkend wat juist die relatie en het resultaat ten goede komt.' — Stijn Ekkers op GGZtotaal.nl (lees de volledige column)
'Kortom een boek wat zeker de moeite waard is om te lezen, maar waar je wel even voor moet gaan zitten. Het is een meerwaarde voor elke GGZ-professional die meer (in)zicht wil krijgen in het behandelproces a.d.h.v. zelf in te vullen monitorinstrumenten.' — Meesters in de Psychologie
