Hoe blind typen kinderen met leer- en schrijfproblemen kan helpen

Het is opvallend hoeveel kinderen met dyslexie, ADHD, autisme of motorische problemen moeite hebben met (leesbaar) schrijven. Goed (blind) kunnen typen is voor kinderen in deze situatie een effectief hulpmiddel. Dat beschrijft Henny van der Meijden in haar boek: Typ jij blind? Aan de slag in het basisonderwijs.

Schrijfproblemen

Schrijfproblemen betreffen onder meer vloeiend en leesbaar schrijven, spelling, woordenschat, zinsopbouw of motivatie om te schrijven. Een niet vloeiend handschrift zorgt voor frustratie bij leerlingen. Ze kunnen het noteren van lesstof niet bijhouden tijdens een les of krijgen een schrijftaak of toets niet af binnen de gestelde tijd. Soms zijn ze ook bang om te schrijven, omdat het steeds maar niet goed gaat met negatieve gevolgen voor de schoolprestaties.

Compensatie door blind typen

Hoewel leerproblemen heel verschillende oorzaken kunnen hebben, is er wél een aantal overeenkomsten in de geschreven teksten van kinderen met dyslexie, ADHD, autisme en motorische problemen. Voorbeelden zijn een onleesbaar, slordig handschrift, korte teksten, weinig structuur in de tekst en een laag tempo.

Leren schrijven met de hand maakt deel uit van het curriculum van de basisschool, leren blind te typen niet. Er zijn aanwijzingen dat bij kinderen met een schrijfprobleem té lang doorgegaan wordt met het aanleren van het handschrift. Zij hebben vaak baat bij het gebruik van de computer en een tekstverwerkingsprogramma, mits ze systematisch leren omgaan met zo’n tekstverwerkingsprogramma. Goed leren typen is daarbij een basisvoorwaarde.

Blind typen en dyslexie

Als je blind kunt typen, maak je minder taalfouten. Dat geldt voor alle kinderen, maar zeker voor kinderen met dyslexie. Als zij met pen en papier een schrijfopdracht maken, kent hun tekst vaak veel doorhalingen en verbeteringen. Soms moeten zij de tekst als geheel overschrijven om een leesbare eindversie in te kunnen leveren.

Als zij typen kunnen ze eenvoudig fouten verbeteren. Met behulp van knippen en plakken kunnen ze een tekstvolgorde veranderen, zonder de angst het hele stuk opnieuw te moeten schrijven.

Blind typen en ADHD

Kinderen met ADHD kunnen geholpen zijn met blind kunnen typen als ze problemen hebben met het handschrijven. Goed typonderwijs werkt met korte oefeningen en afwisselende werkvormen, waardoor de aandacht behouden wordt.

Het geven van directe feedback en beloningen daarbij zorgen voor succeservaringen, wat de motivatie van de leerlingen verhoogt. Het noodzakelijk dagelijks oefenen om te leren blind typen kan kinderen met ADHD ook helpen om vorm te geven aan hun dagstructuur.

Blind typen en autisme

Vanwege de problemen bij het handschrijven, zijn kinderen met autisme meestal meer gemotiveerd voor typen dan voor schrijven met de hand. Met een tekstverwerkingsprogramma kunnen zij ‘programmatisch’ problemen bij het schrijven omzeilen.

Kinderen met autisme willen graag weten wat ze kunnen verwachten. Ze hechten immers aan vaste routines en rituelen. Goed typonderwijs past bij hun manier van leren, vanwege de systematische instructie, het aanbieden van de leerstof in behapbare brokken en de mogelijkheid om op individueel niveau te werken.

Blind typen en problemen met de motoriek

Typen lijkt makkelijker dan schrijven voor leerlingen met een motorische problematiek, ondanks dat het op een bepaalde manier aanslaan van toetsen moeilijk kan zijn. In de JGZ-richtlijn voor DCD (Developmental Coordination Disorder) wordt aangeraden al op jonge leeftijd te starten met blind leren typen en daarbij veel aandacht te besteden aan automatisering.

Samengevat

Leerlingen met dyslexie, ADHD, autisme of bijvoorbeeld DCD kunnen veel baat bij een goed aangeleerde vaardigheid op het toetsenbord als zij (hand)schrijfproblemen hebben. Hun extra risico op kansenongelijkheid vanwege leerproblemen wordt verkleind als blind leren typen ook in hún basisonderwijs standaard geïmplementeerd is naast het leren schrijven.