Knijpen in de ziel

De psychiatrie verkeert in crisis

We weten dat lichaam en geest elkaar beïnvloeden maar we weten nog altijd niet hóe. Moeten we inzetten op pillen of op praten? De wetenschappelijke zoektocht gaat door en ondertussen neemt het aantal psychiatrische patiënten toe. In Knijpen in de ziel verdiept emeritus hoogleraar psychiatrie Frans Zitman zich in de bestaande inzichten en werpt hij nieuw licht op de zo belangrijke relatie tussen lichaam en geest.

Pillen of praten?

Wat is een psychiatrische ziekte? Op die vraag geven deskundigen heel uiteenlopende antwoorden: het zijn ziekten van de hersenen, van de geest, van allebei. Of juist van geen van beiden: ze bestaan niet. Hoe zit dat? Behandeling bestaat uit pillen zoals antidepressiva, maar ook uit gesprekken, psychotherapie. En het werkt allemaal, zelfs bij dezelfde ziekten. Hoe kan dat?

Filosofen aan het woord

Knijpen in de ziel neemt de lezer mee op een zoektocht naar de verrassende, zij het niet altijd gewenste antwoorden op deze vragen. Het laat zien hoe de verschillende stromingen in de psychiatrie zich hebben laten inspireren door filosofische standpunten, die soms lijnrecht tegenover elkaar staan. Deze filosofen komen in het boek dan ook veelvuldig aan het woord. Volgens de auteur kunnen ze helpen de verhouding tussen hersenen en geest beter te belichten en verklaren.

Benaderingen in de psychiatrie

Zitman bespreekt de historische ontwikkelingen binnen de psychiatrie en gaat uitvoerig in op de verschillende concrete benaderingen die binnen de psychiatrie worden gehanteerd. Van het medische model dat ervan uitgaat dat psychiatrische stoornissen hersenziektes zijn die met medicijnen kunnen worden behandeld tot de antipsychiatrie. Hij laat geen aspect van de psychiatrie onbelicht in dit vlot geschreven boek op het grensvlak van psychiatrie en filosofie. Komt de bloeiende psychiatrie zijn identiteitscrisis te boven?