Nederlands
English
25 eeuwen oosterse filosofie
Teksten toelichtingen
In dit overzicht van de Oosterse filosofie komen achtereenvolgens de Indische, Tibetaanse, Chinese, Japanse en islamitische filosofie aan de orde. Uitvoerig worden de historische context en het specifieke karakter van elke filosofie belicht. De belangrijkste thema’s worden uitgelicht en er wordt aandacht besteed aan de doorwerking en de actualiteit. De denkbeelden en stromingen worden aan de hand van fragmenten en meer dan vijftig oosterse filosofen duidelijk behandeld.
Elk gebied is voorzien van een uitgebreide inleiding, terwijl de afzonderlijke fragmenten van een korte inleiding zijn voorzien. Waar nodig zijn de teksten door commentaar toegankelijker gemaakt.
De belangrijkste stromingen en denkers van de Aziatische filosofie komen hierbij aan bod: de hindoeïstische systemen, het boeddhisme in India, Tibet, China en Japan, het confucianisme in China en Japan, het taoïsme, de ‘honderd scholen’ van de Chinese oudheid, het neoconfucianisme, het zen-boeddhisme in China en Japan, het shintoïsme, de klassieke islamitische filosofie, de islamitische mystiek en het politieke denken binnen de islam.
Inleiding J. Bor & K. L. van der Leeuw
India
27 Inleiding B. Nagel
43 Anoniem [Inleiding J. E. M. Houben]
Anoniem, uit Rigveda, De grote raadselhymne
50 Anoniem [Inleiding B. Nagel]
Anoniem, Het gesprek tussen Yajnavalkya en Maitreyi
56 gautama boeddha [Inleiding B. Nagel]
Gautama Boeddha, De Vier Edele Waarheden
61 gautama boeddha [Inleiding B. Nagel]
Gautama Boeddha, De Boeddha weigert het bestaan van een zelf te bevestigen en te ontkennen
64 Anoniem [Inleiding R. Kloppenborg]
Anoniem, uit De vragen van Milinda, Er is geen zelf
69 nagarjuna [Inleiding B. Nagel]
Nagarjuna, Leegte en de dubbele waarheid
76 Anoniem [Inleiding R. Kloppenborg]
Anoniem, uit De diamant-soetra
83 asanga [Inleiding A. Scheepers]
Asanga, uit De samenvatting van het Grote Voertuig
89 vasubandhu [Inleiding B. Nagel]
Vasubandhu, De dingen bestaan telkens slechts één ogenblik
94 dignaga [Inleiding A. Scheepers]
Dignaga, uit Over de waarneming
102 candrakirti [Inleiding B. Nagel]
Candrakirti, De twee waarheden
106 santideva [Inleiding R. Kloppenborg]
Santideva, uit De weg tot het inzicht
113 Anoniem [Inleiding B. Nagel]
Anoniem, uit Bhagavad Gita
118 shabara [Inleiding J. E. M. Houben]
Shabara, Over de eeuwigheid van taal en klank
124 patanjali [Inleiding A. Scheepers]
Patanjali, uit De Yoga-soetra’s
130 ishvarakrishna [Inleiding A. Scheepers]
Ishvarakrishna, uit De verzen van het Samkhya
136 prashastapada [Inleiding J. E. M. Houben]
Prashastapada, Over de substantie aarde
142 bhartrhari [Inleiding J. E. M. Houben]
Bhartrhari, Over taal, bewustzijn en werkelijkheid
147 shankara [Inleiding B. Nagel]
Shankara, uit Een duizendtal onderrichtingen
155 abhinavagupta [Inleiding B. Nagel]
Abhinavagupta, Het zelf is Shiva
162 dara sjikoe [Inleiding M. M. Leezenberg]
Dara Sjikoe, uit Het grootste geheim
166 mahatma gandhi [Inleiding M. M. Leezenberg]
Gandhi, Waarom ik een hindoe ben
172 aurobindo [Inleiding A. M. G. van Dijk]
Aurobindo, De evolutie van hoger bewustzijn
179 mohammed iqbal [Inleiding M.M. Leezenberg]
Iqbal, uit Het principe van beweging in de structuur
van de islam
184 sayyid aboe’l-aala al-mawdoedi [Inleiding M. M. Leezenberg]
Mawdoedi, uit De politieke theorie van de islam
Tibet
193 Inleiding H. W. A. Blezer
209 Anoniem [Inleiding H. W. A. Blezer]
Anoniem, uit De honderdduizend tantra’s van de nyingmapa’s
214 karma lingpa [Inleiding H. W. A. Blezer]
Karma Lingpa, Uit zichzelf bevrijd naakt schouwen: een kennismaking met gewaarzijn
220 longtsjhenpa [Inleiding H. W. A. Blezer]
Longtsjhenpa, uit De in zichzelf bevrijde natuur van het denken in de Grote Perfectie
227 rangdzjoeng dordzje [Inleiding H. W. A. Blezer]
Rangdzjoeng Dordzje, Gebed van het Grote Zegel van de uiteindelijke betekenis
235 sakya pandita [Inleiding H. W. A. Blezer]
Sakya Pandita, Een epistel voor nobele lieden
242 dolpopa [Inleiding H. W. A. Blezer]
Dolpopa, Advies aan Lhadzje Tshülthrimwö
253 tsongkhapa [Inleiding P. Verhagen]
Tsongkhapa, Essentie van de goed geformuleerde Leer
264 shardza [Inleiding H. W. A. Blezer]
Shardza, uit Het hoogste overstijgen van de Hart Essentie
Islam
275 Inleiding M. M. Leezenberg
284 al-farabi [Inleiding M. M. Leezenberg]
Al-Farabi, uit Het bereiken van geluk
292 avicenna [Inleiding M. M. Leezenberg]
Avicenna, uit De genezing
298 al-ghazali [Inleiding M. M. Leezenberg]
Al-Ghazali, uit De tegenspraak der filosofen
304 averroës [Inleiding M. M. Leezenberg]
Averroës, uit De tegenspraak der Tegenspraak
310 sohrawardi [Inleiding M. M. Leezenberg]
Sohrawardi, uit De verlichtingswijsheid
316 ibn ‘arabi [Inleiding M. M. Leezenberg]
Ibn ‘Arabi, uit De vattingen van de wijsheid
323 ibn taymiyya [Inleiding M. M. Leezenberg]
Ibn Taymiyya, uit De sjarie’a-politiek
329 molla sadra [Inleiding M. M. Leezenberg]
Molla Sadra, uit De Wijsheid van de Troon
334 sayyid qoetb [Inleiding M. M. Leezenberg]
Sayyid Qoetb, uit Mijlpalen
342 ali sjari’ati [Inleiding M. M. Leezenberg]
Ali Sjari’ati, Mystiek, gelijkheid en vrijheid
348 abdolkariem soroesj [Inleiding M. M. Leezenberg]
Soroesj, uit Rede, vrijheid en democratie in de islam
China
357 Inleiding K. L. van der Leeuw
366 confucius [Inleiding K. L. van der Leeuw]
Confucius, uit Gesprekken
373 mozi [Inleiding K. L. van der Leeuw]
Mozi, uit Respect voor allen
379 mencius [Inleiding K. L. van der Leeuw]
Mencius, Fragmenten
386 laozi [Inleiding J. A. M. De Meyer]
Laozi, uit Daode jing, Het canonieke schrift over Weg en Deugd
393 zhuangzi [Inleiding J. A. M. De Meyer]
Zhuangzi, Fragmenten
402 xunzi [Inleiding K. L. van der Leeuw]
Xunzi, uit De menselijke natuur is slecht
409 han feizi [Inleiding K. L. van der Leeuw]
Han Feizi, Over normen
416 Anoniem [Inleiding K. L. van der Leeuw]
Anoniem, uit Zhongyong, De Leer van het Midden
422 Anoniem [Inleiding K. L. van der Leeuw]
Anoniem, uit De Grote Commentaar
428 liu an [Inleiding J. A. M. De Meyer]
Liu An, uit Het boek van de Meester van Huainan
432 dong zhongshu [Inleiding K. L. van der Leeuw]
Dong Zhongshu, Memorie voor de Troon; uit Geschiedenis van de [vroege] Han-dynastie
437 wang chong [Inleiding K. L. van der Leeuw]
Wang Chong, uit Kritische essays
443 wang bi [Inleiding J. A. M. De Meyer]
Wang Bi, uit Schets van de subtiele betekenis en structuur van de Laozi
449 ji kang [Inleiding J. A. M. De Meyer]
Ji Kang, uit Muziek is vrij van verdriet en vreugde
454 xiang /guo [Inleiding J. A. M. De Meyer]
Guo Xiang, uit Commentaar op Zhuangzi
460 liezi [Inleiding J. A. M. De Meyer]
Liezi, Fragmenten
465 sengzhao [Inleiding J. A. M. De Meyer]
Sengzhao, uit Pranja is verstoken van kennis
472 fazang [Inleiding E. Zürcher]
Fazang, uit De Gouden Leeuw
479 huineng [Inleiding E. Zürcher]
Huineng, uit De Platform-soetra
485 yixuan [Inleiding E. Zürcher]
Yixuan, uit Opgetekende uitspraken uit Linji
490 zhang zai [Inleiding E. Zürcher]
Zhang Zai, Westelijke Inscriptie; uit De Grote Harmonie
494 zhu xi [Inleiding E. Zürcher]
Zhu Xi, uit Geclassificeerde gesprekken
500 wang yangming [Inleiding E. Zürcher]
Wang Yangming, uit Vragen over de Daxue (‘Grote Leer’); Onderwijzen en oefenen
506 wang fuzhi [Inleiding K. L. van der Leeuw]
Wang Fuzhi, uit Commentaar op de Yi jing (‘Boek der Veranderingen’); De betekenis van de Shu Jing (‘Boek der Documenten’)
511 dai zhen [Inleiding J. A. M. De Meyer]
Dai Zhen, uit Commentaar op de betekenis van de terminologie van Mencius
517 kang youwei [Inleiding J. A. M. De Meyer]
Kang Youwei, uit Het Boek van de Grote Gelijkheid
Japan
527 Inleiding C. Romberg
541 dogen [Inleiding C. Romberg]
Dogen, uit Genjokoan
548 zeami [Inleiding A. Rauws]
Zeami, uit Overlevering van de Bloem door middel van de Vorm; uit Bloemenspiegel
555 yoshida kanetomo [Inleiding M. Teeuwen]
Yoshida Kanetomo, De Grote Leer van de Goddelijke Weg
562 ogyu sorai [Inleiding W. J. Boot]
Ogyu Sorai, Studieregels
570 tominaga nakamoto [Inleiding R. Radke]
Tominaga Nakamoto, uit Woorden na de Meditatie
579 nishida kitaro [Inleiding C. Romberg]
Nishida Kitaro, Brief aan de hoofdredacteur van het tijdschrift Riso
585 kuki shuzo [Inleiding C. Romberg]
Kuki Shuzo, uit De structuur van iki
593 Bibliografie
603 Over de auteurs
