Nederlands
English
Handboek psychiatrie en zwangerschap (herziening)
Zwangerschap en psychische kwetsbaarheid
De start van nieuw leven is meestal een blijde gebeurtenis, maar voor patiënten met een psychiatrische stoornis is de fase van kinderwens en rondom zwangerschap vooral ook een kwetsbare periode, met mogelijk nadelige effecten op de ontwikkeling van het (ongeboren) kind. Het is daarom van groot belang deze patiënten optimaal te begeleiden en te behandelen, al dan niet met psychofarmaca.
Volledig herziene druk
In deze tweede, volledig herziene editie van het Handboek psychiatrie en zwangerschap brengen we de laatste inzichten en ontwikkelingen samen op het gebied van preventie, detectie en behandeling van psychiatrische aandoeningen vóór, tijdens en na de zwangerschap, inclusief de gerelateerde factoren en de impact hiervan op moeder, kind en gezin. Een multidisciplinaire aanpak is gewenst om op al deze aspecten te anticiperen, zodat adequate ‘ketenzorg-op-maat’ kan worden geleverd. Nieuwe hoofdstukken over onder meer autisme, de farmacokinetiek van psychofarmaca tijdens de zwangerschap en het cruciale belang van de eerste 1000 dagen in de ontwikkeling van het kind verrijken deze editie. Ook belichten we de gewijzigde wetgeving rondom gedwongen zorg en de verscherpte meldcode voor kindermishandeling en huiselijk geweld.
Specifieke kennis over psychiatrie en zwangerschap
Een breed scala aan Nederlandse en Vlaamse experts, met specifieke expertise op het snijvlak van psychiatrie en zwangerschap, heeft bijgedragen aan dit handboek. Het biedt naast evidence-based en up-to-date informatie, vooral ook praktische adviezen voor de behandeling en begeleiding van vrouwen (en hun partners) die zwanger zijn of willen worden en die ofwel te kampen hebben met psychiatrische problematiek of anderszins psycho(-sociaal) zeer kwetsbaar zijn.
Geschikt voor een brede groep professionals
Dit handboek richt zich op iedereen die beroepsmatig met deze complexe problematiek te maken heeft. Het betreft een brede groep professionals, waaronder huisartsen, psychiaters, psychologen, gynaecologen, verloskundigen, kinderartsen, maatschappelijk werkers, verpleegkundigen en kraamverzorgers. Het helpt hen om de zorg voor psychiatrisch kwetsbare zwangeren of pas bevallen vrouwen en hun naasten te verbeteren.
Inhoud
Ten geleide - Birit Broekman
Ten geleide - Thomas van den Akker
Ten geleide - Elise van de Putte
Inleiding - Mijke Lambregtse-van den Berg, Inge van Kamp, Hanneke Wennink
1 PSYCHIATRISCHE AANDOENINGEN TIJDENS DE ZWANGERSCHAP EN POST PARTUM
1 Schizofrenie - Koen Grootens
2 De post-partumpsychose - Eline Poels, Veerle Bergink, Richard Wesseloo en Kathelijne Koorengevel
3 Depressie - Myrthe Boekhorst en Victor Pop
4 Bipolaire stemmingsstoornissen - Eline Poels, Anja Stevens en Pieternel Kölling
5Angststoornissen en de obsessieve-compulsieve stoornis - Irene van Vliet, Neeltje Batelaan en Ton van Balkom
6 Posttraumatische-stressstoornis - Claire Stramrood en Leonieke Kranenburg
7 Eetstoornissen - Jan Norré
8 Middelgerelateerde en verslavingsstoornissen - Mary Janssen van Raay, Ineke de Noord en Ab Aaldriks
9 Persoonlijkheidsstoornissen, in het bijzonder de borderline-persoonlijkheidsstoornis - Liesbet Nijssens, Nicole Vliegen en Dawn Bales
10 Autisme - Lisa Snip en Nanda Tak
11 Angst voor de bevalling - Anne-Marie Sluijs en Katarzyna Irena Veringa
2 EFFECTEN VAN STRESS EN MIDDELENGEBRUIK OP ZWANGERSCHAP, LACTATIE EN KIND
12 Stress en angst tijdens de zwangerschap - Anja Huizink
13 Drugs - Ab Aaldriks, Ineke de Noord en Mary Janssen van Raay
14 Alcohol - Hilmar Bijma, Christophe Stove, Ab Aaldriks, Noera Kieviet en Barbara Sibbles
15 Roken - Mirte Smit en Hanneke Wennink
3 EFFECTEN VAN PSYCHOFARMACA OP ZWANGERSCHAP, LACTATIE EN KIND
16 Farmacokinetiek en algemene adviezen - Paola Mian, Peter ter Horst en
Irene van Vliet
17 Antidepressiva - Esther Rijntjes-Jacobs, Inge van Kamp en Irene van Vliet
18 Antipsychotica - Hilmar Bijma, Esther Knijff en Inge van Kamp
19 Stemmingsstabilisatoren - Eline Poels, Pieternel Kölling en Anja Stevens
20 Benzodiazepinen - Koen Grootens, Sintha Sie en Karin Burgerhout
21 Psychostimulantia en atomoxetine - Sascha Kats, Peter ter Horst en Inge van Kamp
22 Neonatale effecten van psychofarmaca en verslavende middelen - Noera Kieviet, Maartje van den Heuvel en Hanneke Wennink
4 MATERNALE PSYCHOPATHOLOGIE EN DE RELATIE TOT HET KIND
23 De eerste 1000 dagen - Tessa Roseboom
24 Infant mental health - Nicole Vliegen, Marja Rexwinkel en Karin Van Doesum
25 Borstvoeding - Yvonne Kasim Ragab, Marjolein Meijer en Hanneke Wennink
26 Kindermishandeling - Imke van Kessel en Rian Teeuw
27 Doding van het jonge kind door de moeder - Toon Verheugt en Katinka de Wijs-Heijlaerts
28 Intergenerationele overdracht van psychopathologie - Mijke Lambregtse-van den Berg en Titia Hompes
5 SPECIFIEKE KWETSBAARHEDEN RONDOM ZWANGERSCHAP
29 Infertiliteit en geassisteerde voortplanting - Christiane Winter en Julie Nekkebroeck
30 Tienerzwangerschap en jonge ouders - Leoniek Kroneman en Mirjam Oosterman
31 Verstandelijke beperking - Peter Deman
32 Psychopathologie bij vaders - Mijke Lambregtse-van den Berg
33 Beginnend ouderschap in transculturele context - Fernanda Sampaio de Carvalho
34 Seksueel geweld, Hester Pastoor en Jolanda Boxmeer
35 Rouw en zwangerschap - Manu Keirse en Monique Duijvestijn
36 Maternale suïcide - Joke Schutte en Esther Hink
6 BEHANDELSTRATEGIEËN
37 Expertisebehandelcentra voor psychiatrie en zwangerschap
- Hanneke Wennink, Marieke Paarlberg, Birit Broekman en Esther Knijff
38 Screening en zorgtoeleiding - Chantal Quispel, Gouke Bonsel,
en Mijke Lambregtse-van den Berg
39 Coaching bij subklinische psychische klachten - Anne Marleen Meulink
en Evelien van Altena-van Kampen
40 Niet-medicamenteuze behandeling - Remke Dullemond, Astrid Kamperman,
Celine Klatter en Leontien van Ravesteyn
41 Groepsbehandeling - Carlinde Broeks, Esther Knijff en Mirjam Timmermans
42 Moeder-baby-opname - Kathelijne Koorengevel, Leonie Breteler en Kristiaan Plasmans
43 Jeugdzorg en jeugdbescherming - Henrique Sachse en Marion Koopmans
7 JURIDISCHE EN ETHISCHE ASPECTEN
44 Dilemma’s bij perinataal beleid - Klarke Boor, Wilma Duijst en Martine de Vries
45 Gedwongen zorg, wettelijke en ethische kaders
45A Wettelijke kaders van gedwongen zorg - Kathelijne Koorengevel, Sid Morsink en Carolien Bakker
45B Ethische kaders van gedwongen zorg - Sanne van der Hout en Guido de Wert
46 Voorlopige ondertoezichtstelling (VOTS) van een ongeboren kind - Riek Mollema-de Jong
BIJLAGEN
1 Peripartum-preventie- en -behandelplan
2 Edinburgh Depression Scale
3 Verkorte Finnegan-scorelijst neonatale adaptatie na blootstelling aan psychofarmaca
Personalia
Register
_w80.jpg)
De pers over Handboek psychiatrie en zwangerschap
'Boek over hulp als de roze wolk er niet is. (...) Elk hoofdstuk heeft een duidelijke opbouw en sluit af met een samenvatting en praktische aanbevelingen, wat het boek waardevol maakt voor zorgverleners in zowel de curatieve als de preventieve sector.'
— Loes Wouters recenseert het Handboek psychiatrie en zwangerschap in Huisarts en Wetenschap, nr 1 (januari 2025, jaargang 88).
(Alleen abonnees kunnen de volledige recensie lezen)
'Voor patiënten met een psychiatrische stoornis is de fase rondom kinderwens en zwangerschap vooral ook een kwetsbare periode, met mogelijk nadelige effecten op de ontwikkeling van het (ongeboren) kind. Sinds de eerste publicatie in 2015 heeft het veld van de perinatale psychiatrie aanzienlijke wetenschappelijke en klinische vooruitgang geboekt. Dit is de tweede herziene editie van Mijke Lambregste-van den Berg, Inge van Kamp en Hanneke Wennink.'
— De Psychiater (juli 2024)
'Een handboek dat in iedere spreekkamer van psychiater, gynaecoloog, kinderarts of huisarts op de plank zou moeten liggen.'
— Tijdschrift voor Psychiatrie, nr. 9, (september 2024)
_w173_h400.png)
