Nederlands
English
De essentie van psychotherapie
Psychotherapie voor de psychiatrische praktijk
Terugvallen op psychotherapeutische principes
De psychiatrie kan niet zonder de psychotherapie. Juist bij complexe problemen, zoals die in de psychiatrie veel voorkomen, zijn psychotherapeutische vaardigheden essentieel. Behandelprotocollen en referentiekaders zijn belangrijk, maar de weerbarstige klinische praktijk vraagt geregeld dat wij terugvallen op algemeen toepasbare psychotherapeutische principes. Wat vereist dat aan kennis en basisvaardigheden? Hierover gaat De essentie van psychotherapie.
De essentiële elementen van psychotherapie
Wat zijn de essentiële elementen van psychotherapie? Een centrale rol spelen de therapeutische relatie en de persoon van de patiënt en de persoon van de therapeut. Ook het betrekken van belangrijke anderen bij de behandeling helpt patiënten om veranderingen in hun leven aan te brengen.
Relatie met de patiënt benutten
Het therapeutische proces ontwikkelt zich binnen een heel bijzondere relatie. Van een behandelaar wordt verwacht dat hij de verschillende aspecten van die relatie ten volle kan benutten ten dienste van het ultieme behandeldoel. Hoe kom je tot een uitputtende diagnose? Hoe motiveer je een patiënt? Hoe help je patiënten naar zichzelf te kijken van buitenaf en naar de ander van binnenuit? Hoe hanteer je overdrachts- en tegenoverdrachtsfenomenen? Hoe ga je met weerstand om? Hoe buig je disfunctionele afweer om in meer adaptief gedrag en gevoel? Welke interventies kun je inzetten? Hoe herstel je relatiebreuken? En hoe gebruik je je psychotherapeutische vaardigheden bij farmacotherapie? Op al deze vragen wordt antwoord gegeven.
Overzicht van de basiskennis en vaardigheden van psychotherapie
Dit boek is geschreven door twee psychiaters met een grote affiniteit voor psychotherapie. Zij bieden jonge collega's een handreiking met dit overzicht van de basiskennis en vaardigheden die een psychiater moet bezitten, wil hij zijn vak in de meest uiteenlopende behandelsettingen kunnen uitoefenen. Het boek is voorgeschreven literatuur voor psychiaters in opleiding. Ook voor gz-psychologen, psychotherapeuten, verpleegkundig specialisten en klinisch psychologen is dit boek een rijke bron om uit te putten.
'Praktisch en verdiepend' - Professionals over dit boek
'Dit is een heel bijzonder boek over de psychotherapeutische vaardigheden van de psychiater. Een boek dat een opmaat zal zijn naar het verder integreren van psychotherapie en psychiatrie. Een boek dat enige jaren terug niet geschreven had kunnen worden. Wat fijn dat het er nu is.'
- Ton van Balkom, psychiater en psychotherapeut, hoogleraar en opleider psychiatrie aan het VUmc en GGZ inGeest, Amsterdam
'Een psychiater is ook psychotherapeut en dient zich te bekwamen in datgene wat psychotherapie effectief maakt: de kunst van werken op basis van een therapeutische relatie. De basisvaardigheden die hiervoor nodig zijn worden in dit boek op unieke wijze bij elkaar gebracht. Een must wat mij betreft.'
- Jim van Os, hoogleraar psychiatrie, meer specifiek in de psychiatrische epidemiologie en publieke ggz en medisch manager van de divisie hersenen, UMC Utrecht
Lees wat andere professionals over dit boek zeggen onder het kopje 'In de pers'.
Inhoud De essentie van psychotherapie
Voorwoord -Ton van Balkom
Inleiding
1 De effectiviteit van psychotherapie
2 Het eerste gesprek
Vignet: Gerbrandus Jelgersma (1859-1942)
3 Het systeem betrekken bij de behandeling
Vignet: Alfred Adler (1870–1937)
Vignet: Salvador Minuchin (1921-2017)
4 De diagnostische fase
Vignet: Eugène Carp (1895-1983)
5 Psychotherapeutische interventies in de behandelfase
Vignet: Eric Berne (1910-1970)
Vignet: Irvin Yalom (1931)
6 Motiveren
Vignet: Piet Kuiper (1919-2002)
Vignet: Ronald Laing (1927-1989)
7 Mentaliseren
Vignet: Aaron Temkin Beck (1921)
8 Weerstand en afweer
Vignet: Sigmund Freud (1856-1939)
9 (Tegen)overdracht en projectieve identificatie
Vignet: Otto F. Kernberg (1928)
10 Hoe word en blijf je een excellente professional?
Vignet: Victor Frankl (1905-1997)
11 Psychotherapie en farmacotherapie
Vignet: Willem van Tilburg (1942)
12 De primaire relatie, relatiebreuken en afscheid nemen
Vignet: Jerome Frank (1909-2005)
Vignet: Nelleke Nicolai (1947)
Bijlage: Session Rating Scale
Literatuur
Over de auteurs
Zakenegister
Namenregister
'Ik vond het een heerlijk boek: zeer herkenbaar door de vele voorbeelden uit de praktijk, geschreven in een prettige stijl: praktisch en in heldere taal zonder dat het simplistisch wordt. Ik beveel het boek van harte aan, ook aan therapeuten met ruime ervaring met het werken met EPA-patiënten die het zal helpen om hun eigen gespreksvaardigheden weer eens tegen het licht te houden.'
- Hanneke Bot (socioloog en psychotherapeut) in Tijdschrift voor Psychotherapie.
'Dit is een heel bijzonder boek over de psychotherapeutische vaardigheden van de psychiater. Een boek dat een opmaat zal zijn naar het verder integreren van psychotherapie en psychiatrie. Een boek dat enige jaren terug niet geschreven had kunnen worden. Wat fijn dat het er nu is.'
- Ton van Balkom, psychiater en psychotherapeut, hoogleraar en opleider psychiatrie aan het VUmc en GGZ inGeest, Amsterdam
'Dit boek bevat ''everything you always wanted to know about psychotherapy (but forgot to ask)''. Het boek weerspiegelt hoe psychotherapie moet zijn: praktisch en verdiepend, actueel en historisch, reflectief en actief, voor psychiater en psycholoog.'
- Rien Van, opleider psychiatrie Arkin, directeur behandelzaken NPI, Amsterdam, hoofdredacteur Tijdschrift voor Psychiatrie
'Een stimulerend, praktisch en reflectief boek; een onmisbaar fundament voor de bedreigde identiteit van de psychiater.'
- Fits Milders, psychiater, voormalig opleider psychiatrie, auteur, Zeijen (Groningen)
'Een psychiater is ook psychotherapeut en dient zich te bekwamen in datgene wat psychotherapie effectief maakt: de kunst van werken op basis van een therapeutische relatie. De basisvaardigheden die hiervoor nodig zijn worden in dit boek op unieke wijze bij elkaar gebracht. Een must wat mij betreft.'
- Jim van Os, hoogleraar psychiatrie, meer specifiek in de psychiatrische epidemiologie en publieke ggz en medisch manager van de divisie hersenen, UMC Utrecht
'Psychiatrie werd de afgelopen decennia steeds meer synoniem met biologische psychiatrie. Thunnissen en Nijs dragen er met dit boek aan bij dat twee van de drie elementen van het bio-psychosociale model meer dan lippendienst wordt bewezen.'
- Anton Hafkenscheid, klinisch psycholoog-psychotherapeut, Sinaï Centrum, Amersfoort
