De theorie over morele gevoelens

Filosofisch hoofdwerk van Adam Smith

Adam Smith staat vooral bekend als de auteur van De welvaart van landen, een van de grootste klassiekers uit de economische wetenschap en het verlichtingsdenken. Toch beschouwde Smith zelf een ander boek als zijn belangrijkste werk: De theorie over morele gevoelens. Dit werk verscheen voor het eerst in 1759, maar Smith bleef er tot zijn dood aan werken.

Smiths volledige wetenschap van de mens

Smith wordt vaak gezien als de vader van het gewetenloze kapitalisme. Zijn economische theorie, met de beruchte nadruk op het eigenbelang, moet echter gezien worden in het kader van een breder project. Smith streefde ernaar een volledige wetenschap van de mens te schrijven en daarmee het menselijk lot te verlichten. Zijn theorie over moraal en gedrag is daarbij van groot belang.

Noodzakelijke achtergrond bij Smits politieke economie

Smith beschrijft hoe de mens in de context van een samenleving uitgroeit tot een sterk, zelfstandig moreel wezen met het vermogen om een innerlijke 'onpartijdige toeschouwer' te vormen en zijn daden daardoor zelf van een moreel oordeel te voorzien. De theorie over morele gevoelens vormt de noodzakelijke achtergrond waartegen Smiths politieke economie moet worden begrepen.