Ethica

Geheel nieuwe vertaling van het ‘boek der boeken’ van de moderne filosofie: Spinoza’s Ethica. Op basis van zijn verloren gewaande handschrift dat in 2010 werd teruggevonden in de Bibliotheek van het Vaticaan. 

Benedictus de Spinoza is een van de grootste Nederlandse filosofen, wegbereider van de moderne wijsbegeerte en aanjager van de Verlichting. Zijn Ethica voltooide hij twee jaar voor zijn dood, in 1675. Om problemen met het kerkelijk gezag te voorkomen besloot hij het werk pas na zijn dood uit te laten geven.

Begin 1678 verscheen het in druk, geredigeerd door Spinoza's vrienden. Het oorspronkelijke handschrift werd na uitgave weggegooid, maar een vriend kopieerde het woord voor woord. Tot nu toe nam men aan dat deze kopie ook verloren was gegaan.

Archief van de Inquisitie

Eind 2010 deed de Nederlandse filosoof en historicus Leen Spruit een spectaculaire ontdekking: hij vond het overgeschreven handschrift terug in het archief van de rooms-katholieke Inquisitie. Omdat de tekst op een aantal kleine maar belangwekkende punten afwijkt van de Ethica zoals wij die tot dusver kenden, bezorgde Leen Spruit in augustus 2011 samen met zijn collega Pina Totaro voor Uitgeverij Brill een integrale editie van het manuscript in het Latijn.

Op basis van deze editie maakte Roek Vermeulen, gepromoveerd classicus en professioneel vertaler, een vertaling in hedendaags, duidelijk Nederlands die zeer lovend werd ontvangen. Han van Ruler, hoogleraar geschiedenis van de filosofie aan de EUR, schreef een prachtig nawoord over Spinoza en de Ethica. De vertaling is voorzien van verhelderende voetnoten die de lezer de weg wijzen in Spinoza's gedachtegoed.