Mijn intenties en ik

Dit boek is een eye-opener voor mij als psycholoog. Ik realiseer me hoezeer ik gedrild ben om alleen maar volgens het gangbare wetenschappelijke, natuurkundige perspectief naar gedrag te kijken. Als je het niet kunt meten kun je het niet bewijzen, en bestaat het dus niet, zo heb ik geleerd om te denken. Maar is dat wel zo? Lieke Asma betoogt helder en met grappige voorbeelden dat we dat, als het gaat om vrije wil, op basis van de huidige inzichten nog helemaal niet zeker kunnen weten. Voor mij persoonlijk was het boek zingevend: mijn gedrag komt niet uit de lucht vallen, maar is in veel situaties wel degelijk gebaseerd op logische overwegingen. Wat we doen staat in het licht van "een groter iets" dan alleen maar hersenactiviteit. Door zelfkennis en praktische kennis kun je, in combinatie met de juiste omstandigheden, zinvolle keuzes maken in het leven. Ook als je niet thuis bent in de filosofische denkwijze, neemt dit boek je op een toegankelijke manier mee aan de hand, en volg je helder alle denkstappen van de schrijfster. Het boek is een aanrader voor iedereen die in zijn werk met menselijk gedrag te maken heeft en daar consequenties aan verbindt, van psychologen en artsen tot rechters en politici. Lees minder

In 'Mijn intenties en ik: filosofie van de vrije wil' biedt de auteur de lezer een helder geschreven inleiding tot de filosofie van de vrije wil. Zonder overbodig jargon slaagt Lieke Asma er in om de verschillende posities in verband met de vraag of de mens beschikt over een vrije wil te schetsen. Zij neemt dapper een eigen positie in die is gebaseerd op het principe van handelen omwille van redenen, steunend op de handelingsfilosofie van Anscombe. Ik heb het boek met plezier gelezen en beschouw het als een prima inleiding voor lezers die zich in het vrije wil thema willen verdiepen. Lees minder

In mijn vak, de biologie, bestaat een sterke tendens om zaken die niet goed meetbaar of waarneembaar zijn, categorisch af te wijzen. Zo zeggen toppers als Richard Dawkins, Daniel Dennett, Dick Swaab en Victor Lamme dat het geloof in God of het hebben van een vrije wil op inbeelding berusten. Ze kunnen dit soort zaken namelijk niet met experimenten of waarnemingen bewijzen, dus bestaan ze niet echt. Ze gaan uit van een deterministische filosofie, waarin eigenlijk alles teruggebracht kan worden tot moleculaire processen. Voor biologen is dat eigenlijk vreemd, want in ons vak komt het begrip emergentie regelmatig aan de orde. Een organisme heeft bepaalde eigenschappen die niet aanwezig zijn in zijn cellen of organen: het geheel is meer dan de som van de delen. Ikzelf ben overtuigd van het bestaan van een vrije wil, in ieder geval bij de mens en misschien ook bij bepaalde andere dieren. Toen ik las dat Lieke Asma een boek over de vrije wil had geschreven, heb ik dat meteen aangeschaft en het vervolgens in één adem uitgelezen. Dat was soms best lastig, want ik ben niet erg vertrouwd met filosofisch jargon, maar haar redeneertrant is helder. Zij schetst de verschillende standpunten en geeft daar een duidelijke toelichting bij. Daarna maakt ze duidelijk dat sommige natuurwetenschappelijke werkwijzen tekortschieten bij de duiding van door mensen uitgevoerd gedrag. Vooral de door haar besproken gedachten van de filosofe Elisabeth Anscombe spraken mij erg aan. Het boek van Lieke maakte me erg blij. Het is helder en goed onderbouwd en sterkte mij in mijn overtuiging dat ik over een vrije wil beschik. Ik heb heel veel marathons gelopen. Altijd weer kwam rond de 30 km de ‘man met de hamer’. Mijn lichaam signaleerde duidelijk aan mijn hersenen dat het moe was en eigenlijk wilde stoppen: honger, spierpijn en dergelijke. Maar mijn vrije wil nam de leiding in die hersenen over en zorgde ervoor dat ik afzag van de keuze om te stoppen en de finish haalde. Liekes boek heeft me op een originele en goed onderbouwde wijze duidelijk gemaakt dat ik me in dit opzicht niet vergis! Lees minder