November 06, 2025

Voor eigen gebruik: een avond over Marcus Aurelius bij SPUI25

Begin november is ‘Voor eigen gebruik’ bij Boom verschenen: een geheel nieuwe vertaling van het in notitieboekjes bewaarde verslag van het gesprek dat Marcus Aurelius (121-180) in de laatste jaren van zijn leven met zichzelf voerde. Ter gelegenheid van deze nieuwe vertaling organiseren we samen met SPUI25 een avond waarin we met kenners onderzoeken waarom de overpeinzingen van deze Romeinse keizer nog altijd filosofische waarde hebben.

Voor eigen gebruik

In Voor eigen gebruik lezen we mee hoe Marcus Aurelius na bloedige gevechten op het slagveld zichzelf ’s avonds opmontert, dwingt een beter mens te zijn en probeert zich te schikken in zijn lot en zijn verantwoordelijkheid. Voor deze nieuwe vertaling kroop Ben Schomakers in de huid van de Romeinse keizer. Hij slaagt erin diens precieze stijl en nu eens lyrische, dan weer barse toon weer te geven in een Nederlands dat dezelfde sfeer ademt als het Grieks. Marcus Aurelius was van 161 tot 180 keizer van het Romeinse Rijk. Hij wordt door velen gezien als toonbeeld van een rechtvaardig en menselijk heerser, die de stoïcijnse deugden belichaamde. Hij schreef Voor eigen gebruik in het Grieks tijdens zijn veldtochten tussen 170 en 180 met als doel innerlijke rust te vinden en te behouden in tijden van crisis.

Over de sprekers

Ben Schomakers is filosoof en classicus. Hij promoveerde op Heraclitus’ tijdgenoot Parmenides en publiceerde nadien over de Griekse oudheid en vertaalde onder andere Over de ziel en Metafysica van Aristoteles en Alle woorden van Heraclitus. Recente boeken zijn Het begin van de melancholie (2018, winnaar Van Helsdingen-prijs en shortlist Socratesbeker) en Verlangen opnieuw (2023, longlist Socratesbeker).