Gratis webinar Spelen serieus nemen

Waarom spelen we? Hoe ontwikkel je veerkracht?  Hoe stimuleer je bewegen? Hoe wek je verbeelding en empathie? En hoe ontwikkel je een speelse houding als leerkracht? Op deze vragen gaat auteur Louise Berkhout dieper in tijdens het webinar. Uiteraard is er op het einde ruimte voor uitwisseling & vragen. Hieronder volgt een korte introductie op de onderwerpen.

Waarom spelen we?

Spelen is een aangeboren behoefte, die ook in de volwassenheid blijft bestaan. Spelen ziet er op elke leeftijd anders uit, maar de basis blijft hetzelfde. Namelijk dat je er helemaal in op kunt gaan, dat je er plezier aan beleeft en ook dat je flexibel in je denken bent. Je kunt je fantasie gebruiken en je van alles voorstellen. Goed spelen bevordert de motorische, emotionele, sociale en cognitieve ontwikkeling. Het levert vaardigheden op die van belang zijn in de thuissituatie, in de kinderopvang en op school. Maar dat gaat niet vanzelf en vraagt om kennis en inzet van volwassenen.

We besteden aandacht aan de verschillende spelvormen, aan spelbetrokkenheid en voorwaarden om tot goed spel te komen. We geven een kort overzicht van het spel op verschillende leeftijden.

Hoe ontwikkel je veerkracht?

Veerkracht is het vermogen om je niet uit het veld te laten slaan door moeilijke omstandigheden, maar krachten in jezelf te mobiliseren en de situatie zoveel mogelijk te beïnvloeden. Daar is zelfvertrouwen voor nodig en het kunnen afstemmen op anderen. Zelfvertrouwen kun je ontlenen aan vaardigheden die je in spelsituaties op doet. Denk aan het overwinnen van angst bij het balanceren op een boomstam. Of voor jezelf opkomen in een spelsituatie en merken dat het werkt. Oog hebben voor wat de ander bedoelt en je gedrag daar op afstemmen, leren kinderen bij uitstek in rollenspel. Kortom: ‘Als je goed speelt, sta je sterk’.  

Aan de orde komt op welke manier spelen bij kan dragen aan het ontwikkelen van veerkracht.

Hoe stimuleer je bewegen? 

Kinderen zitten te veel en ook te lang achter elkaar. Ze spelen veel minder buiten dan een tiental jaren geleden en de pandemie heeft het er helaas niet beter opgemaakt. Daar komt bij dat niet alle kinderen op een sport zitten omdat het bijvoorbeeld te duur is of omdat kinderen die al te zwaar zijn, niet durven deel te nemen. Kinderopvang en school kunnen best aandacht besteden aan motorische spelvormen zonder dat het gymnastiek of sport is. Het vraagt wel van de pedagogische medewerker of de leerkracht dat hij/zij niet bang is voor een beetje drukte en zelf ook van bewegen houdt.

We bespreken verschillende aspecten van bewegen en geven enkele spelideeën. 

Hoe wek je verbeelding en ontwikkel je empathie?

Jonge kinderen kunnen zich gemakkelijk voorstellen dat ze op een schip midden op zee varen, terwijl ze in de klas zijn. Samen met andere kinderen beleven ze een intense werkelijkheid in hun eigen spelwereld. Het lijkt of dat vermogen afneemt naarmate kinderen ouder worden en sommige volwassenen beweren zelfs dat ze geen fantasie hebben. Maar gelukkig kun je de verbeelding ook wekken. Dat kan door muziek, door verhalen vertellen, door kunstzinnig bezig zijn. En vooral door rollenspel of toneelspel. Want is het niet heerlijk om te mogen spelen dat je heel boos bent? Of verdrietig? Ook stoere jongens kunnen zo hun tedere kanten tonen. Bovendien kun je je beter inleven in de gevoelens van een ander en empathie ontwikkelen. 

Verschillende manieren om verbeelding te wekken en aan te moedigen komen aan bod.

Hoe ontwikkel je een speelse houding?  

Door Wilna van den Heuvel – docent spelagogiek Hogeschool Utrecht.

Het bevorderen van spel van kinderen op verschillende leeftijden vraagt om een speelse houding van de volwassene. Maar hoe wek je de speelsheid in jezelf als je dat niet meer zo gewend bent? Het begint met het bedenken wat je zelf graag speelde als kind, hoe je je daarbij voelde en met wie je samen speelde. Speelde je graag rustig op jezelf met lego, of was je een wildebras die het liefste buiten speelde met een hele reeks vriendjes? Of wisselde het elkaar af.

We bespreken verschillende manieren om dichterbij je eigen speelse houding te komen.