Groepsplan Gedrag in het voortgezet onderwijs

Sinds augustus 2014 is een belangrijke onderwijsvernieuwing van start gegaan: alle scholen worden geacht passend onderwijs te bieden. Passend onderwijs gaat niet alleen over kwalitatief goed onderwijs. Het gaat ook over al die dagelijkse momenten waarop jongeren en hun leraren met elkaar in contact komen. Het contact met jongeren doet een groot beroep op de deskundigheid van leraren. Hoe zorg je ervoor dat je ieder lesuur opnieuw een sfeer creëert waarin het plezierig is om te leren?

Vaak verloopt de les zonder problemen, maar wat doe je in die situaties waarin leerlingen geen zin hebben om zich in te zetten, zich afzetten tegen het gezag of elkaar zelfs te lijf gaan?

Groepsplan Gedrag in het voortgezet onderwijs is een praktisch boek voor leraren, mentoren, leerlingbegeleiders en zorgcoördinatoren in het voortgezet onderwijs (speciaal voortgezet onderwijs, praktijkonderwijs, vmbo, havo, vwo). Ook voor het werk van orthopedagogen en schoolpsychologen is het boek uitermate geschikt.
Het boek richt zich op het realiseren van een veilig pedagogisch klimaat. De lezer krijgt tal van tips om gedragsproblemen in klas en school te voorkomen en aan te pakken. Het boek is voorzien van actuele en gefundeerde achtergrondinformatie.

Groepsplan Gedrag in het voortgezet onderwijs is verdeeld in drie preventieniveaus:

- Op niveau 1 staat de klas als groep centraal. Een klas is niet zomaar een groep, daar moet je moeite voor doen. De tips en theorie op dit niveau leveren een waardevolle bijdrage aan die groepsvorming. Daarnaast wordt er expliciet aandacht besteed aan de kwaliteit van de leraar, handelingsgericht werken, klassenmanagement, ouderbetrokkenheid, het voorkomen van pesten en sociaal-emotioneel leren. 
- Niveau 2 is gericht op kwetsbare leerlingen. Het gaat om leerlingen die een last vormen voor hun omgeving en leerlingen die vooral zichzelf in de weg zitten. Aan bod komen o.a. risicofactoren en beschermende factoren, intensieve en kortdurende interventies en het meten van vooruitgang.
- Leerlingen met ernstig probleemgedrag worden besproken in niveau 3. De lezer krijgt handvatten aangereikt om de functie van het gedrag te doorgronden. Er zullen tevens handelingsstrategieën en interventies worden besproken.

De drie preventieniveaus corresponderen met de indeling van het zogenaamde Groepsplan Gedrag. Dit planningsformulier helpt scholen voor voortgezet onderwijs planmatiger te werken aan gedrag en sociaal-emotioneel leren. Het is de bedoeling dat mentoren of bijvoorbeeld zorgcoördinatoren het planningsformulier een aantal maal per jaar geheel of gedeeltelijk invullen. Er wordt een cyclus doorlopen van informatie verzamelen, plannen, uitproberen en evalueren. Deze systematische werkwijze maakt het mogelijk om ook op het gebied van gedrag opbrengstgerichter te werken.