Nederlands
English
Groepsdynamica (3e editie)
Werken in en met groepen
Groepsdynamica is de wetenschappelijke studie van het gedrag van mensen in groepen. Daarnaast is het een algemeen gebruikte term voor de processen die zich in groepen afspelen en de interventies die je er als deelnemer of begeleider op kunt uitvoeren. In Groepsdynamica wordt uitgebreid aandacht besteed aan de ontwikkeling die groepen doormaken vanaf de vorming van een groep tot het beëindigen ervan.
Aan de orde komt wat de impact is van groepsdynamica op mensen die een groep begeleiden of er (professioneel) deel van uitmaken. De volgende vragen worden
beantwoord: Waarom voel je je bij sommige groepen als een vis in het water en voel je je in andere groepen niet welkom of zelfs onveilig? Hoe kun je een goede groep in stand houden en hoe kun je je kennis en vaardigheden gebruiken om ‘lastige’ groepen de goede kant op te bewegen? Het is toegankelijk geschreven met veel praktijkvoorbeelden en bevat oefeningen en opdrachten die tijdens de les, een stage of op de werkplek kunnen worden uitgevoerd.
Nieuw
Deze nieuwe editie is geheel herzien en geactualiseerd. Er zijn meer voorbeelden uit het zorgdomein toegevoegd en een aantal nieuwe opdrachten. Ook is er meer aandacht voor wetenschappelijke kritiek op oude, vaak aangehaalde psychologische onderzoeken. Tot slot hebben recente inzichten uit de gedragstherapie een plek gekregen zoals Acceptance en Commitment Therapy (ACT) en het daarmee samenhangende ProSocial (het bevorderen van prosociaal gedrag), omgaan met grensoverschrijdend gedrag in groepen en parallelle processen.
Inclusief online leeromgeving op Boom Academie
Op het online platform Boom Academie vind je de theorie uit dit boek, afgewisseld met video’s, vragen en toetsen. Dit helpt je om de kennis goed te verwerken en toe te passen. In het voortgangsoverzicht zie je je resultaten. Ga naar boomstudent.nl om jouw toegang te activeren.
- Zo kunnen studenten leren, trainen en toetsen, allemaal op één plek, online.
- Daarnaast kun je als docent zelf modules selecteren. Zo gebruiken en betalen studenten alleen voor de inhoud die ze ook echt nodig hebben.
- Ben je docent en wil je meer weten? Plan een gratis demosessie in!
Doelgroep
Groepsdynamica is bijzonder geschikt voor studenten en (beginnend) beroepsbeoefenaren uit opleidingen en beroepen op het gebied van gezondheidszorg, onderwijs, toegepaste psychologie, welzijn en social work.
Inhoud
Voorwoord 6
Inleiding 8
1 Wat is groepsdynamica? 13
1.1 Groepsdynamica 13
1.2 Wat is een groep? 16
1.3 Soorten groepen 21
1.4 Groepslid of groepsbegeleider 22
1.5 Begeleiden van groepen 24
1.6 Jezelf leren kennen in relatie tot de groep 25
1.7 Basisbehoeften binnen groepen 36
1.8 Groepsontwikkeling 41
1.9 Kwaliteiten (en valkuilen) van de groepsbegeleider 51
1.10 Ontvangen van feedback 60
1.11 Persoonlijkheidstypen en communiceren in groepen 65
1.12 Samenvatting 68
1.13 Literatuur 68
2 Het ontstaan van een groep: de inclusiefase 71
2.1 Basisbehoeften binnen de inclusiefase 71
2.2 Kennismaken en cohesie 73
2.3 Normen en waarden 78
2.4 Beïnvloeding en conformiteit 84
2.5 Beïnvloeding door de eerste indruk van de groep 93
2.6 Vergelijken binnen de inclusiefase 103
2.7 Bedreigingen voor de groep in de inclusiefase 111
2.8 Samenvatting 117
2.9 Literatuur 118
3 De groep in beweging: de controlefase 121
3.1 Basisbehoeften in de controlefase 121
3.2 Leiden en volgen en de Roos van Leary 122
3.3 Leiderschap 130
3.4 Theorieën over leiderschap 130
3.5 Charismatisch leiderschap 139
3.6 Transformationeel leiderschap 139
3.7 Authentiek leiderschap 140
3.8 Waarderend leiderschap 140
3.9 Persoonlijk leiderschap 141
3.10 Kenmerken en vaardigheden van effectieve leiders 141
3.11 Leiderschap: de belangrijkste trends 141
3.12 Zakelijk leiderschap 143
3.13 (Bege)leiden van een psychotherapeutische groep 146
3.14 Samen voor de groep 148
3.15 Ben je een leider of een volger? 148
3.16 De groep helpen bij het nemen van beslissingen 151
3.17 Conflicten 153
3.18 Macht en machtsmisbruik in de groep 158
3.19 Bedreigingen voor de groep in de controlefase 167
3.20 Samenvatting 180
3.21 Literatuur 181
4 De verbinding tussen de groepsleden: de affectiefase 183
4.1 Basisbehoeften in de affectiefase 184
4.2 Feedback 191
4.3 Feedback en zelfpresentatie 192
4.4 Het belonende effect van groepen 196
4.5 Vertrouwen in elkaar 196
4.6 Besluitvorming, groepspolarisatie en groepsdenken 197
4.7 Groepsrollen 202
4.8 Bedreigingen voor de groep in de affectiefase 208
4.9 De rol van de begeleider in de affectiefase 212
4.10 Afscheid nemen van een groep 213
4.11 Samenvatting 215
4.12 Literatuur 215
5 Een succesvolle groep blijven 217
5.1 Groepsdynamiek als doorlopend proces 218
5.2 Succesvol blijven door psychologische processen 220
5.3 Succesvol door de juiste gevolgtrekkingen: attributie 223
5.4 Succesvol door betere communicatie in de groep 225
5.5 Prosociaal gedrag 235
5.6 Speciale groepen 238
5.7 Begeleiding van leefgroepen 251
5.8 Teamcoaching 252
5.9 Valkuilen van de groepsbegeleider 254
5.10 Samenvatting 255
5.11 Literatuur 255
Illustratieverantwoording 256
Over de auteur 258
Index 259
