Nederlands
English
Handboek doeltaaldidactiek
Taalverwerving en doeltaal-leertaal
Doeltaal als leertaal – van principe naar praktijk
Het klinkt zo vanzelfsprekend: de doeltaal gebruiken om leerlingen een vreemde taal effectiever te laten leren. Maar werkt het ook echt zo? Alleen als de doeltaal bewust en didactisch doordacht wordt ingezet. Niet de kwantiteit, maar de kwaliteit van het doeltaalgebruik bepaalt hoeveel leerlingen daadwerkelijk leren.
Handboek doeltaaldidactiek laat zien hoe je de doeltaal verandert in een krachtig didactisch instrument. Het boek zet de kern van de tweede-taalverwervingstheorie helder uiteen, vult die aan met recente inzichten en verbindt alles direct aan de praktijk van doeltaal = leertaal.
Sterk fundament, direct toepasbaar
Het handboek opent met een overzichtelijk taaldidactisch fundament: de belangrijkste theorieën uit de vreemdetalendidactiek, vertaald naar de dagelijkse lespraktijk. In vier themahoofdstukken krijgt de lezer praktische handreikingen om de doeltaal doelgericht in te zetten, steeds met:
- duidelijke didactische uitleg
- voorbeelden uit echte lessen
- lesideeën en opdrachten om zo mee aan de slag te gaan
Brug tussen onderzoek en klaslokaal
Elk hoofdstuk start met een herkenbare praktijkcasus die als rode draad terugkomt, aangevuld met tal van illustraties uit de lespraktijk. Er is speciale aandacht voor NT2, tweetalig onderwijs en andere specifieke onderwijssituaties. Het slothoofdstuk biedt concrete stappen om doeltaal-leertaal stapsgewijs te implementeren, individueel én in team- of schoolbrede professionalisering.
Online leeromgeving
Bij het Handboek doeltaaldidactiek hoort een website met ondersteunend materiaal. Daar zijn de online bronnen en werkvormen uit het boek verzameld, zoals de werkvorm ‘Interlanguage op z’n best’, het project Doeltaal digitaal met online audio- en videogesprekken tussen leerlingen, de chat-taken van Marrit van de Guchte op Taalwijs en het gedicht ‘Poem of English Pronunciation’. De links naar deze materialen staan bij elkaar op de website bij dit boek, zodat je de voorbeelden uit het handboek direct in je eigen lessen kunt inzetten.
Voor wie
Handboek doeltaaldidactiek is bedoeld voor (aanstaande) vreemdetalendocenten en lerarenopleiders in po, vo, mbo, (hoger) onderwijs en NT2/tto die de doeltaal bewust als leertaal willen inzetten.
Inleiding: doeltaal-leertaal en taalverwerving
De opbouw van dit handboek Docenten-taalbewustzijn
De basis van de taalverwervingsdidactiek: vier hypotheses
Hoe werkt leren?
Doeltaal-leertaal, het onderzoek
Kortom
1 Instrumenteel doeltaalgebruik
1.1 Doeltaal begrijpelijk maken
1.2 Herhaling als didactisch instrument
1.3 Corpus: een begrensde set woorden, constructies en grammatica
1.4 Denktijd organiseren
1.5 Mondeling gaat voor schriftelijk: dubbel stempelen!
1.6 Kortom
Opdrachten
2 Doeltaal of L1?
2.1 Het (relatieve) didactische belang van een hulptaal
2.2 Codeswitching
2.3 L1 voor vocabulaireverwerving, samenhang en contrast
2.4 L1 als metataal bij lastige vakinhoud of lastige communicatieve
taken, bij instructie of bij begripscontrole
2.5 L1, sociale aspecten, pedagogische noden en afspraken over
L1-gebruik in de klas
2.6 L1-gebruik en intelligentie, taal-leerproblematiek en motivatieproblematiek
2.7 Kortom
Opdrachten
3 Activeren en motiveren met de doeltaal
3.1 Vraagtechnieken en pushed output
3.2 Spreekbereidheid
3.3 Routines
3.4 Inductie
3.5 Differentiëren en doeltaalgebruik
3.6 Leerlinginteractie
3.7 Motivatie voor doeltaalgebruik
3.8 Kortom
Opdrachten
4 Veilig het leerproces bijsturen
4.1 Bijsturen met feedback
4.2 Begripscontrole en controle over het leerproces
4.3 Scaffolding
4.4 Kortom
Opdrachten
5 Doeltaal als leertaal in specifieke contexten
5.1 Tweetalig onderwijs (tto)
5.2 Als er nauwelijks hulptaal beschikbaar is (zoals bij Nederlands als tweede taal, NT2)
5.3 Doeltaaldidactiek in het basisonderwijs, beroepsonderwijs, hoger onderwijs en op de lerarenopleiding
5.4 Kortom
Opdrachten
6 Aan de slag met doeltaal-leertaal
6.1 Didactiek voor het leren door docenten
6.2 Professioneel leren in samenhang met de schoolcontext
6.3 Tot slot: 10 tips
6.4 Kortom
Opdrachten
Bronnen
Noten: vertaling van de Franse zinnen
Bijlage A: Observatie-instrument doeltaal leertaal
Bijlage B: Pushed output in diverse praktische lescontexten
Bijlage C: Formulier Eigen didactische ontwikkeling van les tot les
Register
Over de auteurs van de opdrachten
Over de auteur
Extra voor studenten:
Bij deze uitgave is additioneel studiemateriaal beschikbaar voor studenten. Deze kun je benaderen via de url in het boek: www.coutinho.nl/handboekdoeltaaldidactiek
